صیغه یا ازدواج موقت چگونه است
ازدواج موقت نامهای گوناگونی دارد. مُتعه ، نکاح منقطع که معروفترین نام آن صیغه است. یکی از دو نوع ازدواجی که در اسلام وجود دارد. این نوع ازدواج شرایط و حواشی مختص به خود را دارد که در این مطلب سعی میکنیم با هم بررسی کنیم صیغه یا ازدواج موقت چگونه است به خیلی از سوالات متداول جواب بدیم.
این نوع ازدواج یکی از دو نوع ازدواج متداول در جهان اسلام است. در ازدواج موقت هردو طرف بر سر مدت مشخص و اغلب محدودی توافق میکنند. بنابراین برای مشروعیت این نوع عقد مدت زمان ازدواج مشخص میگردد. در این نوع ازدواج نیز مرد شرایط درخواستی زن را بپذیرد و عملی کند. مهریه نیز در آن طبق توافق باید باید پرداخت شود. در ازدواج موقت اصولا به زن نفقه تعلق نمی گیرد و زن و مرد از هم ارث نمی برند اما تمام این مسائل بستگی به توافق و صحبت طرفین دارد.
* حتی در صورت فوت زن در مدت صیغه ، مهریه آن به بستگان درجه اول مانند پدر و مادر تعلق میگیرد.
* حتی در صورت برقرار نشدن رابطه جنسی بازهم مهریه به زن تعلق میگیرد
* قبل از ایجاد ارتباطی با زن ، مرد میتواند با بخشش زمان باقی مانده از صیغه ، مهریه را نصفه کند
* پرداخت یا عدم پرداخت نفقه بستگی به توافق طرفین دارد
* نام شخص صیغه شونده در شناسنامه مرد ثبت نمیشود
* زن در ازدواج موقت یا صیغه از زن ارث نمیبرد
* در صورتی که پدر زوجه با ازدواج موقت دختر خود موافق نباشد ، زن میتواند از دادگاه درخواست اجازه ازدواج کند
* زن و مرد قبل از ازدواج نباید رابطه جنسی داشته باشند
* جنون هر یک از دو طرف
* انقضای مدت زمان معین و مشخص شده
* فوت یکی از زوجین
* بخشش مدت باقیمانده صیغه از جان شوهر
در صورت وجود چه مشکلی در زن ، مرد حق فسخ عقد را دارد؟
* نابینایی دو چشم
* زمینگیر بودن و عدم توانایی در کار کردن
* افضا (مشکلات تناسلی و ادراری و یکی بودن مجرای آنها)
* برخی مشکلات پوستی مانند پیسی
* داشتن بیماری جذام
* وجود استخوان زائد در دستگاه تناسلی که به آن قرن نیز میگویند
عده در عقد موقت در موارد فسخ نکاح، انقضای مدت و بذل مدت، دو طُهر ، در صورت فوت شوهر، 4 ماه و 10 روز و در صورت بارداری زن، تا پایان وضع حمل وی می باشد..عِدّه مدت معینی است که زن پس از جدایی از شوهر یا وفات او بهلحاظ شرعی نمیتواند ازدواج کند.
مهمترین شرط ازدواج حتی از نوع موقتش با دختر باکره کسب رضایت از پدر یا جد پدریست. حضور پدر یا جد پدری در دفترخانه هنگام عقد الزامیست. البته تحت برخی از شرایط خیلی خاص دختر میتواند از دادگاه اجازه گرفته و بدون اجازه پدر ازدواج کند. منظور از دختر باکره شخصیست که سابقه ازدواج و رابطه زناشویی نداشته و دوشیزه باشند. دخترانی که به خاطر شوهر کردن و برقراری رابطه زناشویی ، دوشیزگی خود را از دست داده باشند ، نیازی به اخذ رضایت پدر یا جد پدری برای ازدواج موقت یا دائم ندارند. برخی از فقها فتوا به باطل بودن صیغه موقت دختر باکره بدون رضایت پدر داده اند . بر این اساس ، اگر عقد موقتی بدون رضایت پدر خوانده شده باشد ، از اساس باطل بوده و رابطه ایجاد شده بین زن و مرد ، غیر شرعی بوده است .اما نظر فقها با هم متفاوت است.
ما در یک مقاله بصورت جداگانه به صیغه دختر باکره پرداختیم. برای اطلاعات بیشتر توصیه می کنیم آن را مطالعه کنید : ازدواج موقت دختر باکره با مرد بالغ (بدون اجازه پدر)
اصلی ترین شرط مهریه مالیت داشتنن است که میتواند منقول یا غیرمنقول باشد. عدم تعیین مهریه در عقد موقت موجب ابطال عقد میشود. مهریه باید قبل از بپایان رسیدن زمان عقد توسط مرد پرداخت شود.
متن صیغه محرمیت بین زوجین می تواند توسط مرد، زن و یا به نمایندگی از آن دو توسط عاقد قرائت شود که با توجه به اینکه چه کسی آن را می خواند عبارت های آن متفاوت است.
جمله صیغه برای اینکه زن بخواند : “زوجتک نفسی فی المده المعلومه، علی المهرالمعلوم” با ترجمه: “من خودم را به همسری تو در آوردم با مدت معین و با مهر معین.” و سپس مرد باید پاسخ بدهد: “قبلت” یعنی “قبول کردم.
خطبه صیغه برای مرد این است: “زوجت موکلتی (نام زن) نفسی، فی المده المعلومه، علی المهر المعلوم” که یعنی:”من موکلم را به ازدواج خود در آوردم در مدت و مهر مشخص شده.” و در جواب آن زن باید بگوید: “قبلت التزویج” و ترجمه آن:” قبول کردم این ازدواج را” است.
جمله صیغه برای شخص سوم: “زوجت موکلتی (نام زن) موکلی (نام مرد) فی المده المعلومه علی المهر المعلوم” یعنی “موکل خودم (نام زن) را به تزویج (نام مرد) در آوردم، درمدت مشخص و با مهریه ی مشخص” و سپس به وکالت از مرد بگوید: “قبلت التزویج لموکلی (نام مرد)” که ترجمه آن “قبول کردم این ازدواج را” است.
از نظر محدودیتها و اختیارات بین عقد موقت و عقد دائم تفاوتی نیست. البته جدا از مسائل اخلاقی که مبنای آن بر اساس توافق طرفین است زوجین میتوانند قبل از عقد با هم مرز بعضی از بهرهگیری های حنسی را تعیین کنند. به هر صورت کلیات شرایط صیغه با عقد دائم تفاوتی ندارد.
زن در ازدواج موقت از حقوق مساوی با زن در ازدواج دائم برخوردار نیست به گونهای که در ازدواج موقت زن حق گرفتن خرج و مخارج روزانه که همان نفقه است را ندارد و در صورت فوت شوهر، زن در ازدواج موقت از شوهر ارث نمیبرد .مهریه در ازدواج موقت به زن تعلق می گیرد و چنانچه در ازدواج موقت مهریهای از جانب زوجین تعیین نشود، ازدواج باطل میشود
ازدواج موقت در مورد شخصی که از ازدواج دائم محروم است و یا دست رسی به زن خود ندارد و ممکن است به گناه بیفتد استحباب دارد و به آن تشویق شده است، اما نسبت به کسی که ازدواج دائم نموده و زنش هم پیش او است و بی نیاز از آن است، استحباب و تشویق به آن قابل اثبات نیست.
پاسخ کوتاه: بله. ازدواج موقت یا همان صیغه یکی از دو مدل ازدواج در اسلام است. البته که شرایط و چهارچوبهایی برای آن قائلند که در همین مطلب به آن پرداخته شد. یکی از دلایل اصلی وجود چنین نوع ازدواجی اساسا و ماهیتا برای جلوگیری از گناه است.
در اینکه متعه در ایام حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله مشروع بوده است هیچ شکی نیست : در این زمینه این کثیر سنی مذهب می گوید: ولا شک أنه کان مشروعا فی ابتداء الإسلام، هیچ شکی در این نیست که متعه در ابتدای اسلام جایز بوده است (تفسیر ابن کثیر ج1 ص475).
مهمترین تفاوتهای عقد دائم و موقت در قوانین مربوط به مهریه ، ارث و مدت زمانیست که مشخص می شود.
ازدواج دائم | ازدواج موقت |
عدم نیاز به تعیین مدت | تعیین مدت در عقد موقت |
می توانند بعد از ازدواج نسبت به تعیین مهریه توافق کنند | مهریه باید قبل از جاری شدن خطبه تعیین شود |
مرد موظف به پرداخت نفقه است | مرد موظف به پرداخت نفقه نیست |
طلاق وجود دارد | طلاق وجود ندارد چرا که زمان مشخص است |
عده سه طهر | عده دو طُهر |
زن و شوهر از هم ارث می برند | زن و شوهر از هم ارث نمی برند |
شرط ارث در ازدواج موقت
قاعده در ازدواج موقت عدم ارث بردن زوجین از یکدیگر است اما آیا میتوان شرط ارث نمود یانه دو دیدگاه وجود دارد دیدگاه اول که موافق قول مشهور در فقه امامیه است جواز چنین شرطی است. دیدگاه برخی از حقوقدانان هم عدم جواز شرط ارث در ازدواج موقت میباشد.
پرداخت مهریه در صیغه یا ازدواج موقت چگونه است
با اینکه این روش محرمیت کاملا قانونی است اما بسیاری از هتلها قوانین خاص خودشان را در رابطه با پذیرش صیغهنامه دارند. هتل های ایران در خصوص ارائه صیغه نامه برای اثبات محرمیت زوج ها بدون توجه به قوانین ملی، براساس قوانین داخلی خود اقدام می کنند. یعنی برخی هتل ها میهمانان با صیغه نامه را پذیرش می کنند و برخی نیز میهمانان با صیغه نامه را پذیرش نمی کنند.از ا«جایی که صیغه می تواند انواع مختلفی داشته باشد شاید بهترین کار پرسیدن از هتل مدنظر است. اما بسیاری از هتل ها صیغه نامه را به عنوان یک مدرک معتبر می پذیرند. هتل های ایران در خصوص ارائه صیغه نامه برای اثبات محرمیت زوج ها بدون توجه به قوانین ملی، براساس قوانین داخلی خود اقدام می کنند. یعنی برخی هتل ها میهمانان با صیغه نامه را پذیرش می کنند و برخی نیز میهمانان با صیغه نامه را پذیرش نمی کنند.
ارائه شناسنامه برای خواندن مشخصات همسر به ویژه برای زوجه ضروریست. برخی از هتلها صیغه نامه بدون مهر محضری را می پذیرند اما نیاز به نامه پذیرش نزدیکترین اداره اماکن نیروی انتظامی را دارند.
اما می توان با اطمینان گفت صیغه نامه محضری با مهر برجسته تنها صیغه نامه رسمی است که مورد پذیرش اکثر هتلها میباشد. البته همانگونه که در قسمت قبل ذکر شد بهترین پرسیدن از هتل مقصد برای اطمینان خاطر بیشتر است.
در کل نکاح یک عقد رضاییست و وقوع آن نیاز به تشریفات خاصی ندارد. بنابراین لزومی برای ثبت ازدواج وجود ندارد. و الزام به ثبت نکاح در قانون حمایت خانواده مختص عقد دائم است ؛ نه عقد نکاح موقت البته استثنای آن حالتی است که زوجه ضمن عقد نکاح موقت، باردار می شود ؛ حالتی که زوجه ضمن عقد نکاح موقت تحت عنوان شرط ضمن عقد نکاح با زوج شرط می کند که صیغه یا نکاح موقت به ثبت برسد و همچنین در صورتی که پس از عقد موقت زن و مرد توافق کنند که عقد موقت به ثبت برسد .
از آن جهت که ازدواج موقت ، به ویژه در مورد دختران ، ممکن است منجر به ایجاد مشکلاتی برای ایشان بشود ، رضایت یا اجازه پدر ، برای ثبت ازدواج موقت یا صیغه ، ضرورت دارد . لذا به این سوال که آیا صیغه موقت بدون اجازه پدر امکان دارد ، باید پاسخ منفی داد، یعنی خیر ازدواج موقت بدون اجازه پدر امکانپذیر نیست.
همچنین در یک مقاله دیگر به مسائل عقد موقت با دختر باکره پرداختیم. برای اطلاعات بیشتر توصیه می کنیم آن را مطالعه کنید : ازدواج موقت دختر باکره با مرد بالغ (بدون اجازه پدر)
برای اطلاع کامل از مدارک مورد نیاز برای ثبت عقد موقت، مقاله ی مدارک لازم جهت صدور صیغه نامه موقت را مطالعه کنید.
درصورتی که جواب سوال خودتان را در بالا پیدا نکردید، به راحتی می توانید با ما تماس بگیرید.